2 Aralık 2009 Çarşamba

Excel'de Formül oluşturma veya silme

Formüller (formül: Hücrede, bir araya geldiklerinde yeni bir değer üreten bir dizi değer, hücre başvurusu, ad, fonksiyon veya işleç. Bir formül her zaman eşittir işaretiyle (=) başlar.), çalışma sayfanızdaki değerler üzerinde hesaplama yapan denklemlerdir. Formüller her zaman eşittir işaretiyle (=) başlar.

Sabitler (sabit: Hesaplanmamış bir değer. Örneğin, 210 sayısı ve "Üç Aylık Gelir" birer sabittir. Bir ifade veya bir ifadenin sonucu olan değer sabit bir sabit değildir.) ve hesaplama işleçleri (işleç: İfade içinde gerçekleştirilecek hesaplamanın türünü belirten bir simge. Matematiksel, karşılaştırma, mantıksal ve başvuru işleçleri vardır.) kullanarak basit formüller oluşturabilirsiniz. Örneğin, =5+2*3 formülü iki sayıyı çarpar ve bunun sonucuyla bir sayıyı toplar. Microsoft Office Excel, matematiksel işleçlerin standart sırasını izler. Yukarıdaki örnekte, önce çarpma işlemi (2*3) yapılır ve sonra bunun sonucuyla 5 toplanır.

Ayrıca, işlev (fonksiyon: Bir değer veya değerleri alan, bir işlemi gerçekleştiren ve bir değer veya değerler döndüren, önceden yazılmış bir formül. Çalışma sayfasındaki formülleri, özellikle uzun veya karmaşık hesaplamalar yapanları sadeleştirmek ve kısaltmak için fonksiyonları kullanın.) kullanarak da formül oluşturabilirsiniz. Örneğin, =TOPLA(A1:A2) ve TOPLA(A1,A2) formüllerinin her ikisinde de A1 ve A2 hücrelerindeki değerleri toplamak için TOPLA işlevi kullanılır.

Oluşturduğunuz formülün türüne bağlı olarak, formül aşağıdaki parçaların bazılarını veya tümünü içerebilir.
Formülün parçaları

İşlevler İşlevler (örneğin Pİ()) eşittir işaretiyle (=) başlar ve parantezin içine işlev için bağımsız değişkenler (bağımsız değişken: İşlevin işlemler veya hesaplamalar yapmakta kullandığı değerler. İşlevin kullandığı bağımsız değişken türü fonksiyona özeldir. İşlevlerde sıklıkla kullanılan bağımsız değişkenler arasında, metin, hücre başvuruları ve adlar yer alır.) girebilirsiniz. Her işlevin belirli bir bağımsız değişken sözdizimi vardır.
Çağrı 2 Hücre başvuruları Formüle hücre başvuruları ekleyerek çalışma sayfası hücrelerindeki verilere başvuruda bulunabilirsiniz. Örneğin, A2 hücre başvurusu söz konusu hücrenin değerini döndürür veya bu değeri hesaplamada kullanır.
Çağrı 3 Sabitler Formüle doğrudan sayı (örneğin 2) veya metin değerleri gibi sabitler girebilirsiniz.
Çağrı 4 İşleçler İşleçler, formülde yapılmasını istediğiniz hesaplamanın türünü belirtmek için kullanılan simgelerdir. Örneğin, ^ (şapka işareti) işleci sayıyı bir kuvvete yükseltir ve * (yıldız işareti) işleci de sayıları çarpar.

İstediğiniz hesaplama sonucunu elde etmek için tek bir işlev veya iç içe işlevler kullanabileceğiniz gibi, bir veya birden çok sonuç hesaplayan diziler (dizi: Birden çok sonuç veren veya satırlar ve sütunlar halinde düzenlenmiş bir grup bağımsız değişken üzerinde işlem yapan tek formüller oluşturmak için kullanılır. Bir dizi aralığı ortak bir formülü paylaşır; bir dizi sabiti bağımsız değişken olarak kullanılan bir sabitler grubudur.) de kullanabilirsiniz. Artık gerek duymadığınız formülleri silebilirsiniz.
Ne yapmak istiyorsunuz?

    * Sabitleri ve hesaplama işleçlerini kullanarak basit bir formül oluşturma

    * Hücre başvurularını ve adları kullanarak formül oluşturma

    * İşlev kullanarak formül oluşturma

    * İç içe işlevler kullanarak formül oluşturma

    * Tek bir sonuç hesaplayan bir dizi formülü oluşturma

    * Birden çok sonuç hesaplayan bir dizi formülü oluşturma

    * Formülü silme

    * Formül girmeye yönelik ipuçları ve püf noktalarını öğrenme

    * Formül oluştururken yaygın hatalardan kaçınma

Sabitleri ve hesaplama işleçlerini kullanarak basit bir formül oluşturma

   1. Formülü girmek istediğiniz hücreyi tıklatın.
   2. = (eşittir işareti) yazın.
   3. Formülü girmek için aşağıdakilerden birini yapın:
          * Hesaplama kullanmak istediğiniz sabitleri ve işleçleri yazın.
            Örnek formül     Yaptığı işlem
            =5+2     5 ile 2'yi toplar
            =5-2    5'ten 2'yi çıkarır
            =5/2    5'i 2'ye böler
            =5*2    5'le 2'yi çarpar
            =5^2     5'i 2. kuvvetine yükseltir
          * Formülde kullanmak istediğiniz değerin bulunduğu hücreyi tıklatın, kullanmak istediğiniz işleci yazın ve ardından değer içeren başka bir hücreyi tıklatın.
            Örnek formül     Yaptığı işlem
            =A1+A2     A1 ve A2 hücrelerindeki değerleri toplar
            =A1-A2    A2 hücresindeki değeri A1 hücresindeki değerden çıkarır
            =A1/A2    A1 hücresindeki değeri A2 hücresindeki değere böler
            =A1*A2    A1 hücresindeki değeri A2 hücresindeki değerle çarpar
            =A1^A2     A1 hücresindeki değeri A2 hücresinde belirtilen üsse yükseltir

       İpucu   İstediğiniz hesaplama sonucunu elde etmek için gereken sayıda sabit ve işleç girebilirsiniz.
   4. ENTER tuşuna basın.


Hücre başvurularını ve adları kullanarak formül oluşturma

Bu bölümün sonundaki örnek formüller, diğer hücrelere göreli başvurular (göreli başvuru: Bir formülde, hücrenin, formülü ve başvurulan hücreyi içeren hücrenin göreli konumunu esas alan adresi. Formülü kopyalarsanız, başvuru otomatik olarak ayarlanır. Göreli başvuru A1 biçimini alır.) ve diğer hücrelerin adlarını (ad: Bir hücreyi, hücre aralığını, formülü veya sabit değeri temsil eden bir sözcük veya karakter dizesi. Satışlar!C20:C30 gibi zor anlaşılır aralıklara başvurmak için Ürünler gibi kolay anlaşılır adlar kullanın.) içerir. Formül içeren hücrenin değeri diğer hücrelerdeki değerlere bağlı olduğunda, formülü içeren hücre etkilenen hücre olarak bilinir. Örneğin, B2 hücresi =C2 formülünü içeriyorsa, etkilenen hücredir.

   1. Formülü girmek istediğiniz hücreyi tıklatın.
   2. Formül çubuğuna (formül çubuğu: Excel penceresinin üzerinde, hücreler veya grafiklere değerler veya formüller eklemek veya düzenlemek için kullanılan bir çubuk. Etkin hücrede depolanan sabit değer veya formülü görüntüler.)Formül çubuğu = (eşittir işareti) yazın.
   3. Aşağıdakilerden birini yapın:
          * Başvuru oluşturmak için, bir hücre, hücre aralığı, başka bir çalışma sayfasında veya kitabındaki bir konumu seçin. Bu davranış, yarı seçim olarak adlandırılır. Seçimi taşımak için hücre seçiminin kenarlığını sürükleyebileceğiniz gibi, seçimi genişletmek için kenarlığın köşesini de sürükleyebilirsiniz.

            Aralık Bulucu renk kodları etkileyen hücreleri
            Çağrı 1 İlk hücre başvurusu B3'tür, rengi mavidir ve hücre aralığı kare köşeli mavi kenarlığa sahiptir.
            Çağrı 2 İkinci hücre başvurusu C3'tür, rengi yeşildir ve hücre aralığı kare köşeli yeşil kenarlığa sahiptir.

             Not   Renk kodlu bir kenarlıkta kare köşeler bulunmuyorsa, adlandırılmış bir aralığa başvuruluyor demektir.
          * Adlandırılmış aralığa başvuru girmek için F3'e basın, Ad yapıştır kutusunda adı seçip Tamam düğmesini tıklatın.
      Örnek formül     Ne yaptığı
      =C2     C2 hücresindeki değeri kullanır
      =Sayfa2!B2     Sayfa2'de B2 hücresindeki değeri kullanır
      =Aktif-Pasif     Pasif adlı hücrenin değerini Aktif adlı hücrenin değerinden çıkarır
   4. ENTER tuşuna basın.

Daha fazla bilgi için, bkz.Hücre başvurusu oluşturma veya değiştirme.


İşlev kullanarak formül oluşturma

   1. Formülü girmek istediğiniz hücreyi tıklatın.
   2. Formüle işlevle başlamak için formül çubuğunda Formül çubuğu İşlev Ekle Düğme resmi simgesini tıklatın.
   3. Kullanmak istediğiniz işlevi seçin.

      İşlev ara kutusuna, yapmak istediğiniz işlemi açıklayan bir soru girebilir (örneğin, "sayıları topla" TOPLA işlevini döndürür) ya da Kategori seçin kutusundaki kategorilere göz atabilirsiniz.

       İpucu   Kullanılabilir işlevlerin listesi için bkz: Çalışma sayfası işlevleri listesi (kategoriye göre).
   4. Bağımsız değişkenleri girin.

       İpucu   Bağımsız değişken olarak hücre başvuruları girmek için İletişim Kutusunu Daralt'ı Düğme resmi tıklatın (iletişim kutusu geçici olarak gizlenir), çalışma sayfasında hücreleri seçin ve sonra İletişim Kutusunu Genişlet Düğme resmi düğmesine basın.
      Örnek formül     Yaptığı işlem
      =TOPLA(A:A)     A sütunundaki tüm sayıları toplar
      =ORTALAMA(A1:B4)     Aralıktaki tüm sayıların ortalamasını alır
   5. Formülü tamamladıktan sonra ENTER tuşuna basın.

 İpucu   Değerleri hızla özetlemek için Otomatik Toplam'ı da kullanabilirsiniz. Giriş sekmesinin Düzenleme grubunda Otomatik Toplam'ı tıklatın ve sonra da istediğiniz işlevi tıklatın.


İç içe işlevler kullanarak formül oluşturma

İç içe yerleştirilen işlevler, bir işlevi başka bir işlevin bağımsız değişkenlerinden biri olarak kullanır. İşlevleri en çok 64 düzeyde iç içe yerleştirebilirsiniz. Aşağıdaki formül, bir sayı kümesinin (G2:G5) toplamını, yalnızca diğer sayı kümesinin (F2:F5) ortalaması 50'den büyükse alır. Aksi halde 0 döndürür.

İç içe yerleştirilen işlevler
Çağrı 1 ORTALAMA ve TOPLA işlevleri, EĞER işlevinin içine yerleştirilmiştir.

   1. Formülü girmek istediğiniz hücreyi tıklatın.
   2. Formüle işlevle başlamak için formül çubuğunda Formül çubuğu İşlev Sihirbazı'nı Düğme resmi simgesini tıklatın.
   3. Kullanmak istediğiniz işlevi seçin.

      İşlev ara kutusuna, yapmak istediğiniz işlemi açıklayan bir soru girebilir (örneğin, "sayıları topla" TOPLA işlevini döndürür) ya da Kategori seçin kutusundaki kategorilere göz atabilirsiniz.

       İpucu   Kullanılabilir işlevlerin listesi için bkz: Çalışma sayfası işlevleri listesi (kategoriye göre).
   4. Bağımsız değişkenleri girmek için aşağıdakilerden birin veya birkaçını yapın:
          * Bağımsız değişken olarak hücre başvuruları girmek için istediğiniz bağımsız değişkenin yanındaki İletişim Kutusunu DaraltDüğme resmi düğmesini tıklatın (iletişim kutusu geçici olarak gizlenir), çalışma sayfasındaki hücreleri seçip İletişim Kutusunu Genişlet Düğme resmi düğmesine basın.
          * Bağımsız değişken olarak başka bir işlev girmek için, istediğiniz bağımsız değişken kutusuna işlevi girin. Örneğin, EĞER işlevinin Eğer_doğruysa_değer düzenleme kutusuna TOPLA(G2:G5) girebilirsiniz.
          * İşlev Bağımsız Değişkenleri iletişim kutusunda görüntülenen formülün parçaları, bir önceki adımda seçtiğiniz işlevi yansıtır. Örneğin, EĞER'i tıklatmışsanız, İşlev bağımsız değişkenleri EĞER işlevinin bağımsız değişkenlerini görüntüler.


Tek bir sonuç hesaplayan bir dizi formülü oluşturma

Birkaç hesaplama yapıp tek bir sonuç elde etmek için dizi formülü (dizi formülü: Bir veya daha fazla veri kümesi üzerinde birden çok hesaplama yapan ve tek bir sonuç veya birden çok sonuç döndüren bir formül. Dizi formülleri kaşlı ayraçlar { } arasına alınır ve CTRL+ÜSTKRKT+ENTER tuşlarına basılarak girilir.) kullanabilirsiniz. Bu tür dizi formülü, birkaç farklı formülü tek bir dizi formülü ile değiştirerek çalışma sayfası modelini basitleştirebilir.

   1. Dizi formülünü girmek istediğiniz hücreyi tıklatın.
   2. Kullanmak istediğiniz formülü yazın.

       İpucu   Dizi formüllerinde standart formül sözdizimi kullanılır. Bunların tümü eşittir işaretiyle başlar ve dizi formüllerinizde yerleşik Excel işlevlerinden istediklerinizi kullanabilirsiniz.

      Örneğin, aşağıdaki dizi formülü, her hissenin toplam değerlerini hesaplamak ve görüntülemek için hücrelerden oluşan bir satır kullanmadan, hisse senedi fiyatları ve hisselerden oluşan bir dizinin toplam değerini hesaplar.

      Tek bir sonuç üreten dizi formülü
      Tek bir sonuç üreten dizi formülü

      Dizi formülü olarak {=TOPLA(B2:C2*B3:C3)} formülünü girdiğinizde, Excel hisse sayılarını her hisse senedinin fiyatıyla çarpar (500*10 ve 300*15) ve ardından bu hesaplamaların sonuçlarını toplayarak 9500 toplam değerini bulur.
   3. CTRL+ÜSTKRKT+ENTER tuşlarına basın.

      Excel, formülü otomatik olarak { } (bir çift açma ve kapatma küme ayracı) arasına ekler.

       Not   Formülün iki yanına kendiniz küme ayraçları eklerseniz, formül dizi formülüne dönüştürülmez; dizi formülü oluşturmak için CTRL+ÜSTKRKT+ENTER tuşlarına basmalısınız.

 Önemli   Dizi formülünü düzenlerken küme ayraçları ({ }) dizi formülünde görüntülenmez; yaptığınız değişiklikleri bir dizi formülünde bir araya getirmek ve küme ayraçlarının eklenmesini sağlamak için CTRL+ÜSTKRKT+ENTER tuşlarına bir kez daha basmanız gerekir.


Birden çok sonuç hesaplayan bir dizi formülü oluşturma

Bazı çalışma sayfası işlevleri, değer dizilerini geri döndürür veya bağımsız değişken olarak bir değer dizisi gerektirir. Dizi formülü kullanarak birden fazla sonuç hesaplamak için diziyi, dizi bağımsız değişkenleriyle aynı sayıda satır ve sütunu olan bir hücre aralığına girmeniz gerekir.

   1. Dizi formülünü girmek istediğiniz hücre aralığını seçin.
   2. Kullanmak istediğiniz formülü yazın.

       İpucu   Dizi formüllerinde standart formül sözdizimi kullanılır. Bunların tümü eşittir işaretiyle başlar ve dizi formüllerinizde yerleşik Excel işlevlerinden istediklerinizi kullanabilirsiniz.

      Örneğin, üç aylık bir seri için (sütun A), üç satış rakamı (sütun B) verilmiştir ve EĞİLİM işlevi, satış rakamları için düz çizgi değerleri belirler. Formülün bütün sonuçlarını görüntülemek için, formül C sütunundaki üç hücreye (C1:C3) girilir.

      Birden çok sonuç üreten dizi formülü
      Birden çok sonuç üreten dizi formülü

      =EĞİLİM(B1:B3,A1:A3) formülünü dizi formülü olarak girerseniz, bu, üç satış rakamı ve üç aya bağlı olarak üç ayrı sonuç (22196, 17079 ve 11962) üretir.
   3. CTRL+ÜSTKRKT+ENTER tuşlarına basın.

      Excel, formülü otomatik olarak { } (bir çift açma ve kapatma küme ayracı) arasına ekler.

       Not   Formülün iki yanına kendiniz küme ayraçları eklerseniz, formül dizi formülüne dönüştürülmez; dizi formülü oluşturmak için CTRL+ÜSTKRKT+ENTER tuşlarına basmalısınız.

 Önemli   Dizi formülünü düzenlerken küme ayraçları ({ }) dizi formülünde görüntülenmez; yaptığınız değişiklikleri bir dizi formülünde bir araya getirmek ve küme ayraçlarının eklenmesini sağlamak için CTRL+ÜSTKRKT+ENTER tuşlarına bir kez daha basmanız gerekir.


Formülü silme

Formülü sildiğinizde, formülün sonuç değerleri de silinir. Bununla birlikte, formülü yalnızca kaldırabilir ve formülün sonuç değerinin hücrede görüntülenmeye devam etmesini sağlayabilirsiniz.

    * Formülleri sonuç değerleriyle birlikte silmek için aşağıdakileri yapın:
         1. Formülü içeren hücreyi veya hücre aralığını seçin.
         2. DELETE tuşuna basın.
    * Sonuç değerlerini kaldırmadan formülleri silmek için aşağıdakileri yapın:
         1. Formülü içeren hücreyi veya hücre aralığını seçin.

            Formül bir dizi formülüyse, dizi formülünü içeren hücre aralığını seçin.

            GizleDizi formülü içeren hücre aralığını seçme
               1. Dizi formülündeki bir hücreyi tıklatın.
               2. Giriş sekmesinin Düzenleme grubunda Bul ve Seç'i ve sonra da Git'i tıklatın.
               3. Özel'i tıklatın.
               4. Geçerli dizi'yi tıklatın.
         2. Giriş sekmesinin Pano grubunda Kopyala düğmesini Düğme resmi tıklatın.

            Excel Şerit Resmi

            Klavye kısayolları  CTRL+C tuşlarına da basabilirsiniz.
         3. Giriş sekmesinin Pano grubunda Yapıştır'ın altındaki oku tıklatın Düğme resmi ve ardından Değerleri Yapıştır'ı tıklatın.


Formül girmeye yönelik ipuçları ve püf noktalarını öğrenme

Formülleri hızlı biçimde kopyalama  Aynı formülü bir hücre aralığına hızlı bir şekilde girebilirsiniz. Hesaplamak istediğiniz aralığı seçin, formülü yazın ve CTRL+ENTER tuşlarına basın. Örneğin, C1:C5 aralığına =TOPLA(A1:B1) yazıp CTRL+ENTER tuşlarına basarsanız, Excel aralıktaki her hücreye formülü girer ve bu arada göreli başvuru olarak A1'i kullanır.

Formülü Otomatik Tamamlama'yı kullanma  Formül oluşturma ve düzenlemeyi kolaylaştırmak, yazım ve sözdizimi hatalarını en aza indirmek için Formülü Otomatik Tamamlama özelliğini kullanın. Eşittir işaretini (=) ve başlangıç harflerini yazdığınızda (başlangıç harfleri görüntü tetikleyicisi işlevi görür), Excel hücrenin altında geçerli işlevler ve adların dinamik bir listesini görüntüler. Ekleme tetikleyicisi kullanarak (SEKME tuşuna basarak veya öğeyi listede çift tıklatarak) işlevi veya adı formüle eklediğinizde, Excel uygun bağımsız değişkenleri görüntüler. Formülü doldururken, virgül girmek de görüntü tetikleyicisi işlevi görür ve Excel başka bağımsız değişkenler görüntüleyebilir. Formülünüze başka işlevler ve adlar ekleyebilirsiniz ve siz bunların başlangıç harflerini yazdıkça, Excel yeniden aralarından seçim yapabileceğiniz dinamik bir liste görüntüler.

İşlev Ekran İpuçlarını kullanma  Formülün bağımsız değişkenlerini biliyorsanız, işlev adı ve bir açma parantezi yazdıktan sonra görünen işlev Ekran İpucunu kullanabilirsiniz. İşlevin Yardım konusunu görüntülemek için işlev adını tıklatın veya formülünüzde bir bağımsız değişkeni seçmek için bu bağımsız değişkenin adı tıklatın.


Formül oluştururken yaygın hatalardan kaçınma

Aşağıdaki tablo formül girerken yapabileceğiniz en yaygın hataların bazılarını ve bu hataların nasıl düzeltileceğini özetlemektedir:
Şunları yaptığınızdan emin olun:    Ayrıntılı bilgi
Sağ ve sol ayraçların tümünü eşleştirin      Tüm ayraçların, eşleşen bir çiftin parçası olduğundan emin olun. Excel, formülü oluştururken girilen ayraçları, eşleştirebilmeniz için farklı renklerde görüntüler.
Aralık belirtmek için iki nokta üst üste işaretini kullanın      Bir hücre aralığına başvuruda bulunduğunuzda, aralıktaki ilk hücreye yapılan başvuruyla, aralıktaki son hücreye yapılan başvuruyu ayırmak için iki nokta üst üste işaretini (:) kullanın. Örneğin, A1:A5.
Tüm gerekli bağımsız değişkenleri girin      Bazı işlevlerin gerekli bağımsız değişkenleri vardır. Ayrıca, çok fazla bağımsız değişken girmediğinizden emin olun.
64 işlevden fazlasını iç içe yerleştirmeyin      Bir işlevin içine, 64 düzeyden daha fazla işlev girilemez veya iç içe yerleştirilemez.
Diğer sayfa adlarını tek tırnak işareti içine alın      Formül, başka çalışma sayfası veya çalışma kitabındaki değerlere veya hücrelere başvuruda bulunuyorsa ve diğer çalışma kitabı veya çalışma sayfasının adı alfabetik olmayan bir karakter içeriyorsa, bu adı tek tırnak ( ') içine almalısınız.
Dış çalışma kitaplarının yolunu belirtin      Her dış başvurunun (dış başvuru: Başka bir Excel çalışma kitabındaki bir hücre veya aralığa başvuru veya bir başka çalışma kitabındaki tanımlanmış bir ada başvuru.) bir çalışma kitabı adını ve çalışma kitabının yolunu içerdiğinden emin olun.
Sayıları biçimlendirmeden girin      Sayıları formüllere girerken biçimlendirmeyin. Örneğin, girmek istediğiniz değer 1.000 TL olsa bile, formüle 1000 girin.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder